SOĞUTMA ÇEVRİMİ
Kompresör tarafından alçak basınçtaki soğutucu akışkan, yüksek basınca çıkartılarak buradan kondensere yollanır
Soğutma Çevrimi Şeması:
- Kondenser (Yoğuşturucu)
- Genişleme Vanası (Expansiyon Valf )
- Evaporatör (Buharlaştırıcı)
- Kompresör
Kompresör tarafından alçak basınçtaki soğutucu akışkan, yüksek basınca çıkartılarak buradan kondensere yollanır. Burada fanlar yardımı ile ısı dış ortama verilir. Aynı zamanda dış ortamdan ısı emilerek gaz halindeki soğutucu akışkan sıvı hale getirilir. Sıvı hale gelen soğutucu akışkan genleşme valfinden geçirilerek alçak basınçta gaz hale dönüştürülür ve evaporatöre gönderilir. Burada fanlar yardımı ile dışarıdan emilen ısı, ortama pompalanır ve aynı zamanda iç ortamdaki ısı emilerek gaz halindeki soğutucu akışkan, kompresöre gönderilir. Soğutma çevrimi bu şekilde tamamlanmış olur.
Soğutma Çevriminde Soğutma Elemanlarının Fonksiyonları
Soğutma Çevriminde Sıcaklık ve Basınç
Soğutma çevriminde iki çeşit basınç vardır:
Yüksek Basınç (Kompresör çıkışı -» Genleşme valfi girişi)
Alçak Basınç (Genleşme valfi çıkışı -» Kompresör girişi)
Soğutma Çevrimindeki Sıcaklıklar
Doyma Sıcaklığı
Basınç 2.63 MPa’ya ve sıcaklık da 45°C’ye ulaştığında, bu durum soğutucu akışkanın doymuş olduğunu gösterir.
Doyma Hali -> (Sıvı ve gazın bir arada bulunduğu hal)
Aşağıdaki diyagramda, doyma hali evaporator ve kondenserin içine ulaştığında, basınç ve sıcaklık arasında sabit bir İlişki söz konusu olur.
Aşırı Kızdırma (Superheat) ve Aşırı Soğuma (Subcooling)
Sıcaklık aynı evaporator ve kondenserde bile değişir. Doyma halinin ötesindeki basınç-sıcaklık ilişkisi sabit değildir (yalnızca sıvı veya yalnızca gaz).
Aşırı Kızdırma (Superheat)
Yandaki diyagramda, evaporatördeki basınç 0.84 MPa ve sıcaklık 5°C’dir. Doyma haline A ve B arasında 5°C sıcaklıkta ulaşılır. Bununla beraber, B ve C arasında yalnızca gaz halindedir. O halde, 30°C’deki ortam havası ısısını gaz fazındaki soğutucu akışkana verir ve akışkanın sıcaklığını diyelim ki 10°C’ye yükseltir.
Çıkış sıcaklığı evaporatördeki sıcaklıktan biraz daha yüksektir. Bu duruma aşırı kızdırma ve sıcaklık farkına da superheat değeri denir.
Örneğin: Sıcaklık C noktasında 10°C ve B noktasında 5°C ise, 10°C – 5°C = 5°C
O halde, superheat değeri 5 derecedir.
Aşırı Soğuma (Subcooling)
Yandaki diyagramda, kondenserdeki basınç 2.63 MPa ve sıcaklık ise 45°C’dir. Doyma haline A ve B arasında 45°C sıcaklıkta ulaşılır. Bununla beraber, B ve C arasında yalnızca sıvı halindedir. Dış ortam havasına sürekli ısı geçişi nedeniyle, sıcaklık diyelim ki 40°C’ye düşer (duyulur ısı). Çıkış sıcaklığının kondenserdeki sıcaklıktan düşük olma haline aşırı soğuma denir.
Örneğin: Sıcaklık C’de 40°C ve B’de 45°C İse, 45°C – 40°C = 5°C
O halde, aşın soğuma değeri 5 derecedir. (Subcooling)
YENİ OLUŞUM MÜHENDİSLİK